Lazlar
Lazona`dan Akçaşehir`e uzanan Köprü 1877-1878 OSMANLI – RUS HARBYLE BASLAYAN AKÇAKOCA LAZ GÖÇÜ
Göç eder insanoğlu doğduğu topraklardan, ürkek bakışıyla, bitmeyen umuduyla yol alır ayakları, çarpar yürekleri kuşkuyla. Yinede gitmek zorundadırlar, göçmeye mecburdurlar. Dönemin koşulları bir tek buna elverişlidir çünkü. Göç, tarihin içinde hep var olmuştur yok da olmayacaktır. Günümüz Akçakoca’sına da işte böyle bir yolculuk yapılmıştır. Doğu Karadeniz’in uç noktası olan Hopa’dan, Arhavi’den ve civar bölgelerden başlayan bu göç tarihinin Lazlarla olan ilgisini konu etmek istiyorum. İşleyeceğim konu Akçakoca ve tarihi olduğu için o dönemdeki diğer il ve ilçelere yapılan Laz göçünden bahsetmeyi uygun görmedim. 1877-1878 Osmanlı Rus savaşı ki 93 harbi diye bilinir ve adlandırılır. Osmanlı-Rus savaşında Osmanlılar mağlup olunca büyük bir göç harekete geçmiştir. Bu hareketliliğe sebep olarak ta İstanbul hükümetinin “doğu Karadeniz’in boşaltılması” kararı etkili olmuş ve bunun üzerine sınır köylerinde oturan Laz, Gürcü, Abaza, Çerkez ve Türk köyleri kısmen boşaltılmıştır.en çok etkilenenler Hopa, Arhavi, Fındıklı, Ardeşen, Pazar, Hemşin, Rize olmuştur. Günümüz Akçakoca’sına 1934 yılından önce Akçaşehir denilirdi.
Dolayısıyla Laz göçü Akçaşehir döneminde gerçekleşmiştir. O dönemde Akçakoca bölgesi devlet arazisi olduğundan göçmen yerleştirme komisyonları kurulmuştur. Akçaşehrine göç eden Laz aileleri önceleri İzmit bölgesine yerleştirilmek istense de o tarihte sıtmanın yaygın oluşu bu yerleşimi engellemiştir. Akçakoca’ya yerleşmeyi uygun bulmuşlar ve kurulan göçmen komisyonuna rağmen, göçmenler; Osmaniye mahallesi (Hacılı),Ayazlı, Döngelli, Edilli ve Uğurlu (Meze) bölgelerini mesken etmek istemişler. Yapmış olduğum bölgesel çalışmalar sonucunda, Akçakoca’ya yerleşmiş olan Laz ailelerinin (sülaleler) yerleştikleri yada kurdukları köylere göre, sırasıyla eski aile adları ve şimdiki soyadları, ayrıca tespit edebildiğim kadarıyla Lazona’dan geldikleri yer adlarını aşağıda belirtmeye çalıştım. NOT : Bu çalışmayı, Kenan Okan’ın “Akçakoca folkloru”,ve Mustafa Şükrü Dönmez’in “Akçakoca” isimli tarih kitabından yararlanarak hazırladığımı da belirtmek isterim OSMANİYE MAHALLESİ (HACALLI) Batum’un Liman köyünden Bekaroğlu Osman (1877) ,Akçaşehir’e gelerek çuhalı çarşı etrafına diğer ailelerle birlikte yerleşmişlerdir… İlerleyen zaman içerisinde Akçakoca’nın en büyük mahallesi konumuna gelmiştir ve buna istinaden şu an ki yerleşim, Laz nüfusunu geçmiştir.
