Hemşin ile İlgili Kitaplar
Hemşin Tarihi Dİli ve Kültürü
Hemşin’le ilgili bugüne kadar yapılan kapsamlı bir bilimsel çalışmaya raslanmıyor. Etnik kültür veya köklere değinen çalışmaların, genellikle bir noktadan sonra kırılmalara uğrayıp bilimsel tavrın dışına düştüğünü görüyoruz. Bu kırılma noktalarının bir yanında çoğu kez milli hassasiyetler, öte yanında ise etnik duygusallık öne çıkıyor. Tüm bu tablo içerisinde bu çalışma, Hemşin kültürü konusunda hem bir ilk olma iddiasını taşıyor hem de gerek coğrafya konusunda gerekse Hemşin dili, tarihi ve kültürü konusunda bilgiler sunuyor. Beş bölümden oluşan kitabın “Bir Avuç Hemşin” adını taşıyan ilk bölümü, yazarın Hemşin’e ilişkin gözlemlerinin yanı sıra Hemşin konusunda bugüne dek yapılmış çalışmalardan da bir derleme niteliği taşıyor. Kitabın ikinci bölümü, yöresel ağza ilişkin örnekler sunan görüşme kayıtlarına ayrılmış. Hemşin diline ilişkin küçük çaplı bir sözlük kitabın üçüncü bölümünü oluşturuyor. Bunu, Hemşin’de söylenen kimi manilerden oluşan dördüncü bölüm izliyor. Kitabın son bölümü ise yöreye ait fotoğraflara ayrılmış.
Hemşinliler, Dil – Tarih Kültür
Antik Çağlar
Günümüze Karadeniz Halkları,Lazlar,Gürcüler,Ermeniler,Roma ve Bizans Dönemi,İslam Akınları, Anadolu Selçukluları Dönemi,Osmanlı Dönemi,Osmanlı Devleti’nin İskan Politikaları,Bölge’deki Pontusçu Faaliyetler,Türk Direniş Örgütleri,Erzurum Kongresinde Lazistan Delegeleri,Hemşin Adı,Hemşinlilerin Bölgeye Gelişleri,Hemşinlilerin Coğrafi Dağılışları, Dil, Batı Hemşin Şivesi,Doğu Hemşin Ağzı,Hopa Hemşinli Sözlüğü,Kültür,Yer ve Sülale Adları, Efsaneler,Avrasya’da Hemşinliler.
Hemşin
Yazar : Adnan Genç
Yayınevi:Chiviyazıları Yayınevi
Dizisi:Mjora Dizisi
ISBN:978-605-5708-28-3
ilaveler ………………
Farzet ki Dönemedim
Yazar : Dursun Ali Sazkaya
Yayınevi:Okur Kitaplığı
Farzet ki Dönemedim; yakın geçmişe tutulan bir ayna. Dursun Ali Sazkaya bu aynada bizlere kendi ailesinin hikâyesini yansıtırken aynı zamanda Karadeniz insanının ve kocaman bir coğrafyanın serüvenini de sunuyor. Karadeniz’in yaylalarında hasret ve özlemle harmanlanan bu serüven bölgenin sosyal yaşamından, geçirdiği evrelerden kesitler sunarken, darbelerle şekillenen bir ulusun bilinçaltına da ışık tutuyor.
“Çünkü coğrafya kader demekti. Ne de olsa bizler kötü başlangıç yapan ataların torunlarıydık. Coğrafyamızda, yani kaderimizde düzleştirilmiş yoksulluk zaruret gibi bir şeydi. Kolektif yoksullukların bireye yalnız olmadığını hatırlatan, ezikliğini hafifleten bir özelliği vardır; sürdürülebilir kalkınma yerine, sürdürülebilir fakirliğin devlet politikası olduğu yıllarda bu paydaşlık işimi kolaylaştırmıştı.”
Rize Hemşin İlçesi Mezar Kitabeleri
Yazar : İshak Güven Güvelioğlu
Yayınevi:Kaknüs Yayınları
Hemşin coğrafyası yaylaları, yemyeşil vadileri ve bu vadilerde geçmişten miras kalan kemer köprüleri, camileri, çeşmeleri, değirmenleri, konakları, serenderleri ile adeta bir tabiat ve açık hava müzesidir. Bu coğrafyanın muhtelif yerlerinde bulunan, her biri hat ve sanat bakımından önem arz eden Osmanlı mezar kitâbeleri önemli kültür varlıklarıdır.
Bu kitâbeler, üzerinde bulundukları coğrafyanın tapu senedi, metinleri ile nüfus kaydı, dinî ve kültürel aidiyeti belirleyen, dil-edebiyat ve folklor araştırmalarına kaynak teşkil eden kültür eserleridir. Mezar taşları, şekil ve başlıkları ile başucunda bulundukları kişinin meslek ve toplumdaki statüsünü belirtmekten başka, geçmiş ile gelecek arasında bağ kurmamızı sağlar. Bunlar ait oldukları dönemin dilini, sanatını, edebiyatını ve kültürünü yansıtması bakımından da bölge kültürüne dair araştırmalara kaynaklık eden belge özelliği taşırlar.
